Σάββατο 11 Αυγούστου 2007

Μαμαλούκειος κριτική!

Αναρτήθηκε η πολυαναμενόμενη (από την αφεντιά μου τουλάχιστον) κριτική του Δημήτρη Μαμαλούκα για το "Χειρόγραφο ητς Πράγας" στο blog του (βλ. δίπλα). Πραγματικά δεν έχω λόγια να τον ευχαριστήσω. Πολλοί ίσως προστρέξουν να πουν τις κακίες τους, του τύπου "γράφει ο ένας καλά λόγια για τον άλλο- είναι κώλος και βρακί" κτλ. Αδιαφορώ παντελώς. Έχω συναντήσει το Δημήτρη μόνο μια φορά στη ζωή μου για μια δυο ώρες και έχουμε μιλήσει ακόμα λιγότερο από το τηλέφωνο αφού έψαξα ο ίδιος να τον βρω όταν διάβασα το βιβλίο του και μου άρεσε. Δεν είναι κολλητός μου (αν και ο τύπος του ταιριάζει γι'αυτό που έχω στο μυαλό μου για τους φίλους) και επιπροσθέτως δεν είχε ωφέλη με το να γράφει διαρκώς για εμένα τις τελευταίες μέρες. Ούτε κανείς από τους δυό μας είχε να κερδίσει τίποτε από τα εγκώμια. Όταν κάτι όμως είναι όμορφο, θες να το παρουσιάσεις και να μιλήσεις γι' αυτό. Αυτό έκανα κι εγώ για το Μόστρα. Όχι πως με είχε ανάγκη ο άνθρωπος. Αυτό θα ήταν ευκολότερο να το πει κανείς για την πάρτη μου. Και πάλι αδιαφορώ!
Στην κριτική τώρα, την οποία θεωρώ σημαντική γιατί προέρχεται από έναν άνθρωπο που έχει και την πείρα και την κουλτούρα -αλλά και την αρμοδιότητα- να την κάνει. Την θεωρώ έγκυρη, εμπεριστατωμένη και όπως έχω τονίσει στο παρελθόν σεβαστή. Δείχνει έναν αναγνώστη που δεν έμεινε στην επιφάνεια του βιβλίου αλλά βούτηξε σε πιο βαθιά κανάλια του. Πάντα είχα το άγχος αν τα γραπτά μου θα είναι επιδερμικά ή θα αφήνουν να διαφαίνονται και τα υπόγεια ρεύματα- έστω στους μυημένους. Χαίρομαι που ο Δημήτρης μου το έδειξε. Χαίρομαι επίσης που του άρεσαν τα ιντερμέδια, τα οποία είναι αλήθεια ότι ήταν εφιάλτης στο στήσιμο των λεπτομερειών τους, καθώς έπρεπε να αποδωθεί η ατμόσφαιρα του 12ου ή του 17ου αιώνα με ιστορική και υφολογική ακρίβεια. Είμαι εξίσου χαρούμενος που του άρεσε το τέλος του βιβλίου, γιατί χίλιες φορές να το ξανάγραφα, χίλιες φρές το ίδιο τέλος θα έδινα. Πράγματι υπάρχει μια διετής έρευνα γύρω από το χειρόγραφο Βόινιτς από μέρους μου. Δεν είχα σκοπό να στηρίξω σε αυτή την υπόσταση του βιβλίου. Ήθελα να είναι ο κεντρικός άξονας, αλλά όχι το οικοδόμημα. Κάποια στοιχεία θα μπορούσαν και να έχουν παραληφθεί, όμως τα περισσότερα είναι απαραίτητα για να μην μένουν κενά στον αναγνώστη σε σχέση με το είδος του χειρογράφου, αλλά και τον ρόλο που έπαιξαν οι ιστορικές προσωπικότητες που περιλαμβάνονται σε αυτό. Οι διάλογοι του 13ου αιώνα -και εδώ θα διαφωνήσω με τον Δημήτρη- είναι πολύ δουλεμένοι και κατά το δυνατόν ακριβείς λεξιλογικά και όχι μόνο. Δεν τολμώ να πω το ίδιο και για τους διαλόγους της παροντικής πλοκής! Σαφώς και ο ήρωάς μου θα μπορούσε να αντλήσει πληροφορίες και από άλλες πηγές, αλλά η παρεμβολή του Μεγανησίου και κάποιων ανθρώπων του(υπαρκτών) στο βιβλίο ήταν κάτι που μου βγήκε μόνο του, άσε που με διευκόλυνε πολύ και στις περιγραφές προσώπων και χώρων! Όσο για τον ιερέα του χωριού, βρίσκεται εν ζωή, λέγεται παπά Γεράσιμος, είναι βιβλιοφάγος σπάνιος και...αλλά δεν λέω άλλα γιατί είναι και πολύ σεμνός και σχεδόν ντράπηκε όταν αναγνώρισε το χαρακτήρα του στο βιβλίο. Αν ήμουν ο Ορφέας Παλαιολόγος θα προσέτρεχα σίγουρα σε αυτόν για καθοδήγηση!
Γενικά η Μαμαλούκειος κριτική ήταν ευχάριστη έκπληξη για μένα. Περίμενα ίσως περισσότερους ακαδημαϊσμούς και σιδηρά αντιμετώπιση. Όταν όμως ένας συγγραφέας με επιτυχίες, πωλήσεις, κοινό, συνεντεύξεις και δεν συμμαζεύεται χαρακτηρίζει το βιβλίο μου "ωραίο, ελκυστικό, εντυπωσιακό", τότε δεν μπορώ παρά να κοκκινήσω (το παθαίνω συχνά, αλλά μου περνάει σχετικά γρήγορα) και να αισθανθώ την ευθύνη που έχει η συνέχιση της συγγραφής.
Κάτι τελευταίο για τις συμπτώσεις στο "Χειρόγραφο" και το "Μόστρα". Διαβάζοντας το βιβλίο του Μαμαλούκα μου έτυχε τρεις τέσσερις φορές να τσιτωθώ. Στην βροχερή Ρώμη(και όχι απλά Ρώμη), στην μοιραία γυναίκα, κυρίως στον καθηλωμένο στο καροτσάκι γηραιό κύριο, στις εκπλήξεις του τέλους, σε κάποια συγγραφικά ευρήματα, στην ιστορία των βιβλίων και στο άρωμά τους. Τι άλλο να πω παρά τα λόγια του Άγγελου Καρούση :"Είμαστε όλοι πιόνια στην ίδια κοσμική σκακιέρα"! Όπως και νά'χει το σποτάκι με μια λέξη πρέπει να τελειώσει: Δημήτρη Μαμαλούκα σε ευχαριστώ.

2 σχόλια:

mamaloukas είπε...

οκ όλα καλά νταξ
είπαμε οι κακοί θα πουν ό,τι κι αν κάνουμε. να σαι καλά Παναγιώτη

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΝΙΔΑΡΗΣ είπε...

Ε, καλά. Δεν είπα πως τρέχει και κάτι. Αλλά μου την έδωσε όταν το καλοσκέφτηκα και είπα να τα πω να μην τα κρατάω μέσα μου. Και εις άλλα με υγεία.