ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΣΚΑΚΙ- παρτ του

Σε αντίθεση με την πρωταγωνιστική θέση της Ντάμας στη σκακιέρα, οι γυναίκες που αναμείχθηκαν με τον πόλεμο είναι μετρημένες στα δάχτυλα (έτσι μετράμε εμείς οι σκακιστές). Αυτό βέβαια δείχνει πόσο πιο έξυπνες από τους άντρες είναι. Και φυσικά όσες φορές ενεπλάκησαν, αυτοί που το μετάνιωσαν ήταν οι άντρες. Αυτό με τη σειρά του εξηγεί γιατί το «ισχυρό» φύλο δεν τις ήθελε στα πεδία των μαχών, αλλά τις προτιμούσε στο πεδίο του κρεβατιού (με ορισμένες εξαιρέσεις πάντα!). Μιλάμε για βασίλισσα, εντούτοις θα περιγράψουμε μια φυσιογνωμία που δεν έγινε ποτέ βασίλισσα, άσε που δεν πρόλαβε να γίνει καν γυναίκα. Κι όμως άλλαξε την ιστορία της χώρας της. Κι αυτή την επιβράβευσε με ένα αξιοπρεπές άγαλμα απέναντι από το Λούβρο. Μιλάμε για το όνειρο του σκακιστή! Αντίστοιχο δικό μας παράδειγμα ο FIDE μετρ Κολοκοτρώνης.

Η ΝΙΚΗ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑΣ- Ζαν Ντ’ Αρκ- Λωρραίνη 1429

Η σκακιέρα της βόρειας Γαλλίας είχε γεμίσει νεκρά κομμάτια. Ο Εκατονταετής πόλεμος (που ποτέ δεν κατάλαβα γιατί κράτησε μόνο 98 χρόνια, φαίνεται ότι οι ιστορικοί μετράνε κι αυτοί με τα δάχτυλα) έγερνε, τι λέω, είχε μπατάρει για τα καλά προς το μέρος της Αγγλίας, το σωτήριον έτος 1429. Η καλά οχυρωμένη Λωρραίνη ήταν το τελευταίο αμυντικό αποκούμπι των Γάλλων. Η πίεση όμως στην πτέρυγα του βασιλιά (στην πράξη ο Δελφίνος Κάρολος ο Ζ’ δεν είχε στεφθεί ακόμα βασιλιάς, γι’ αυτόν το θρόνο εξάλλου γινόταν και ο πόλεμος) ήταν αφόρητη. Η πολιορκία της μεγάλης πόλης ασφυκτική. Και οι Γάλλοι έτοιμοι να παρατήσουν το τουρνουά.

Και τότε ανάμεσα από τα εξαντλημένα και απογοητευμένα πιόνια του γαλλικού στρατού ξεπετάγεται από το πουθενά (μάλλον επρόκειτο για φυτευτό) μια χωριατοπούλα. Ζητά ακρόαση από το Δελφίνο (που ήταν μάλλον χάνος) και του αφηγείται τα οράματα που έβλεπε για νίκη της Γαλλίας με τη βοήθεια του Θεού και τη δική της! Ο Κάρολος Ζ’ ήταν τόσο απελπισμένος που όποια κίνηση και να του σφύριζαν από τη γαλαρία θα την έπαιζε. Έτσι χρίζει ανεπίσημα ιππότη την 17χρονη νεαρά –πως τη λέγανε μωρέ να δεις, α! ναι, Ιωάννα του Αρκ- κι αυτή παρευθύς πηγαίνει και ξεθάβει το σκουριασμένο σπαθί του Κλόβις, του θρυλικού βασιλιά του 7ου αιώνα που είχε θεμελιώσει τη δυναστεία των Μεροβιγγείων. Το είχε δει λέει σε όραμα! Ναι, σιγά μη το διάβασε και στο New in Chess! Το πότε είχε κρύψει η ίδια κάποιο σπαθί δεν το ξέρω, το ότι ήταν παμπόνηρη σκακίστρια όμως το βεβαιώνω. Το «θαύμα» ενδυνάμωσε την πίστη των Γάλλων, όταν διαδόθηκε στόμα με στόμα (έτσι κάνουμε διαφήμιση εμείς οι σκακιστές) και το αποτέλεσμα ήταν απ’ όπου κι αν περνούσε η νέα στρατηλάτης να βρίσκει εθελοντές έτοιμους να θυσιαστούν γι’ αυτή στο ζ7. Ε! όπως και να το κάνουμε είναι και λίγο φετίχ να σε διατάζει γυναίκα! Παράδειγμα, εμένα η γυναίκα μου, που δεν ξέρει και σκάκι.

Μαζεύει λοιπόν (η Ζαν ντ’ Αρκ, όχι η γυναίκα μου) κάτι ψωριάρηδες και κινάει μια και δυο να λύσει το δυάρι της πολιορκίας της Λωρραίνης. Η ορμή της Ζαν στη μάχη εμψύχωνε όλο και περισσότερο τους Γάλλους και ο μικρός αυτός συνδυασμός ξάφνιασε τα αγγλάκια, που είχαν μάθει να νικάνε πολλές κινήσεις πριν το φινάλε. Ω! του θαύματος η Λωρραίνη σώθηκε. Και η Ζαν ντ’ Αρκ ήταν ασυγκράτητη βλέποντας τον αντίπαλο να χάνει τέμπο. Μετά την πρώτη της νόρμα όρμησε στο φρούριο του Σαιν Λουπ και μετά χίμηξε σ’ αυτό του Σαιν Ζαν Λε Μπλανς και κατόπιν σ’ εκείνο του Σαιν Αγκουστίν. Από τις 29 Απρίλη μέχρι τις 24 Ιουνίου είχε κερδίσει όλα τα τουρνουά της περιοχής και είχε ελευθερώσει και τις τρεις μεγάλες γέφυρες του Λίγηρα. Εξοργισμένοι από το σαχ με αποκάλυψη οι Άγγλοι μάζεψαν τις δυνάμεις τους για να την αντιμετωπίσουν στο Πατέ. Είχαν όμως χάσει την υπομονή τους και η ψύχραιμη Ζαν τους είχε στήσει μια παγίδα. Με μικρές προκλήσεις εκβίασε την έφοδο του ιππικού τους πριν προλάβουν να αναλάβουν δράση οι θανατηφόροι τοξότες τους. Το αποτέλεσμα ήταν συντριπτικό αφού οι Άγγλοι έχασαν πολύ υλικό και φυσικά και τη μάχη.
Τώρα πια η διαγώνιος προς τη Ρεμς (και τον καθεδρικό της, όπου παραδοσιακά έπρεπε να ενθρονιστεί ο νέος βασιλιάς) ήταν ανοιχτή για τον Δελφίνο, που θα πρέπει να αισθανόταν σαν να είχε μόλις αγοράσει τον Fritz 25! Την επόμενη μέρα από την κατάληψη της Ρεμς ακολούθησε η στέψη. Η Γαλλία είχε επιτέλους βασιλιά, αλλά είχε και βασίλισσα, έστω και χωρίς στέμμα! Έχοντας περάσει στις τελευταίες γραμμές του αντιπάλου η Ζαν συνέχισε να συλλέγει μικρά πλεονεκτήματα και να αυξάνει την υπεροχή της σε χώρο στη σκακιέρα. Δυστυχώς σε μια μικρή επιχείρηση συνελήφθη από τους Άγγλους. Ο Κάρολος όμως που μπορούσε να την ελευθερώσει με λύτρα, αγρόν ηγόρασε.

Σκάκι με τα πόδια έπαιζε ο άνθρωπος. Άφησε τη βασίλισσα του να εγκλωβιστεί από τα ελαφρά εχθρικά κομμάτια. Ούτε ο Δεληκανάκης στο Ακρόπολις δεν παίζει έτσι (αν και τώρα που το σκέφτομαι…).
Να μην τα πολυλογώ οι Άγγλοι δεν μπορούσαν να την εκτελέσουν επειδή ήταν ιππότης, αλλά μπορούσαν κάλλιστα να την κατηγορήσουν για μάγισσα επειδή έβλεπε οράματα (μέτραγε πολλές κινήσεις μπροστά η κοπέλα…). Έτσι, στις 30 Μαϊου του 1431 κάποιος κουκουλοφόρος, το όνομα του οποίου (όπως διαβάζω στο «Σκάκι για όλους τους Παριζιάνους», τεύχος 589, έτος 1431) ήταν Ζοφρέ Θεράζ, άναψε το σωρό των αλειμμένων με ξύγκι ξύλων, πάνω στον οποίο «έτυχε» να βρίσκεται η δύσμοιρη Ιωάννα της Λωρραίνης…

Για τον Κάρολο τι να πει κανείς; Είχε βρει νεάνιδα που έπαιζε σαν γκρανμέτρ στην πρώτη σκακιέρα και την έδωσε με μεταγραφή. Την αποκατέστησε βέβαια από τις κατηγορίες για αίρεση και μαγεία ο Πάπας Καλίξτος Γ’ και πολύ αργότερα, προφανώς εντυπωσιασμένος από τις παρτίδες της στο INFORMATOR, ο Βενέδικτος ΙΕ’ την αγιοποίησε(1920). Μήπως να ψιθυρίζαμε τίποτε στην διαρκή Ιερά Σύνοδο για την Κουβάτσου; Παρ’ όλα αυτά οι Άγγλοι δεν είχαν πια καμία τύχη. Η Ζαν ντ’ Αρκ είχε προλάβει να κερδίσει τόσο υλικό που, ακόμα και χωρίς ντάμα, η παρτίδα είχε κερδηθεί από τους Γάλλους. Και ήταν καθαρά, παρά τη θυσία της, μια νίκη της Βασίλισσας!